فهم مشترک از کارکرد و فلسفه ی وجودی مناطق آزاد کشور ضرورتی انکارناپذیر//نگاه جزیره ای و سلیقه ای به ماموریت های مناطق آزاد آسیب زا است

مناطق آزاد کشور در توسعه ی روابط بین‌المللی و منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای نقش تأثیرگذاری دارند.همچنین مناطق آزاد در مرامنامه و اساسنامه ی تشکیل خود برای تسهیل در صادرات و واردات کالا با کاهش عملیات غیر ضروری اداری،گمرکی،مالیاتی و… تاسیس شده‌اند و اساساً ماهیت همگرایانه و به اصطلاح متخصصان ماهیت همکاری گرایانه دارند.
تلاش برای ایجاد فهم و درک مشترک همه از جمله مدیران بخش دولتی و خصوصی،کنشگران اقتصادی و تجاری خرد و کلان و حتی مردم از کارکرد،ماموریت و فلسفه ی وجودی مناطق آزاد باید به استراتژی مهم و اساسی تبدیل گردد.
این استراتژی می بایست در همه ی ابعاد از جمله تبلیغات به صور مختلف،اخبار، تحلیل ها،گزارش ها و برون داد های مختلف و متنوع در ارتباط با ظرفیت ها و پتانسیل های مناطق آزاد کشور مورد توجه جدی دست اندرکاران امور قرار گیرد تا از نگاه های سلیقه‌ای و جزیره ای در ارتباط با کارکرد و فلسفه ی وجودی مناطق آزاد ،در امان بماند.

صاحب نظران باورمندند، که مناطق آزاد در همه‌ جای دنیا موتور محرک همکاری های بین المللی هستند و این قاعده در مورد مناطق آزاد ایران نیز مصداق دارد. ماموریت اصلی مناطق آزاد کشور در چارچوب قانون و سیاست ها و همکاری های اقتصادی و تجاری بین المللی و فراملی می باشد.باید متذکر شوم که در این ارتباط متغیر های داخلی و خارجی در روابط اقتصادی و تجاری بین المللی نقش آفرین اند و می توان ادعا کرد اگر دامنه ی فعالیت مناطق آزاد در ایران نسبت به سایر مناطق آزاد در کشور های همسایه و دور و نزدیک فاصله ی معنا دار دارد،یکی از دلایل مهم آن عدم وجود برخی قوانین لازمه و همچنین عدم فهم مشترک از کارکرد مناطق آزاد در ایران در بین مسئولان دولتی،کنشگران اقتصادی بخش خصوصی و حتی در میان افکار عمومی می باشد و این دلایل و دلایل دیگر از این باعث شده اند تا مناطق آزاد در ایران در قیاس با برخی مناطق آزاد کشور های همسایه راه زیادی را تا رسیدن به قله های موفقیت در پیش داشته باشند.
با توجه به تمام این موانع و مشکلات و چالشها،هم اکنون بخش قابل توجهی از صادرات و واردات کالا های مختلف ایران از طریق مناطق آزاد موجود در اقصی نقاط کشور صورت می گیرد،در واقع مناطق آزاد کشور به عنوان دروازه های مهم تجارت بین‌المللی و همکاری های منطقه ای و فرامنطقه ای ایران محسوب می شوند.
هم اکنون مناطق آزاد چابهار،قشم،اروند،ارس،انزلی،ماکو و… بسترهای مناسبی را برای تجارت دریایی،زمینی و ریلی در اقصی نقاط کشور ایجاد کرده و کانون های همکاری و همگرایی با مناطق آزاد سایر کشورهای دنیا و منطقه تبدیل شده است که با تجدید نظر در برخی فرآیندهای مختلف عملکردی مناطق آزاد کشور،این مناطق می توانند خیلی بیش از گذشته بازار های بسیار خوبی برای صنایع مختلف ،از جمله صنایع نوپا و رو به رشد ایران باشند و باتوجه به مزیت های متنوع و مختلف اقتصادی و تجاری،می توانند کمک حال اساسی برای فرآیند توسعه و اقتصاد ملی و پویا باشند.
ولی به نظر می‌رسد با کمال تأسف به دلیل وجود برخی قوانین و نگاه های غیر کارشناسانه در ارتباط با بحث کارکرد و برند سازی،تبلیغات،فرهنگ سازی و اصلاح روش های غیرمدرن و…برای ایجاد دامنه ی وسیع فهم مشترک از کارکرد و تاثیر گذاری اساسی مناطق آزاد،این مناطق هم اکنون با چالش‌های جدی در برخی برنامه ریزی ها و تاثیر گذاری کیفی در عملکرد مواجه گردیده است که ضرورت دارد تا دلسوزان و کارشناسان،تصمیم سازان و تصمیم گیران برای رفع مشکل وجود برخی قوانین غیر کارشناسانه و غیر مفید و حل چالش عدم وجود فهم مشترک از کارکرد کیفی مناطق آزاد ،اقدامات لازم را انجام دهند.
صاحب نظران معتقدند،باید نگاه های حرفه ای تر و کارسازتری به برخی شیوه ها و روش ها برای رسیدن به فهم مشترک کیفی تر در کارکرد مناطق آزاد در چارچوب های عملکردی این مناطق بکار گرفته شود تا اثرگذاری آنها بر اقتصاد ملی و بین المللی بیش از پیش شود.

علی کریمی پاشاکی_ روزنامه‌نگار و مدیر مسئول نشریات گیلان بهتر و دنیای خبر و پایگاه خبری و تحلیلی گیلان بهتر نوین