ایجاد اشتغال در روستاها و توسعه روستایی شهرستان لنگرود

کشورها و مناطق مختلف جهان, متناسب با شرایط و اولویت ها, رویکردها و استراتژی های توسعه روستایی متفاوتی را در پیش گرفته اند. قطعا ً نمی توان بدون درنظرگرفتن تجربیات جهانی در این زمینه و باتمرکز صِرف بر اشتغالزایی در روستاها (بدون درنظر گرفتن استراتژی توسعه روستایی) توفیق چندانی بدست آورد (که پایدار و ماندگار […]

کشورها و مناطق مختلف جهان, متناسب با شرایط و اولویت ها, رویکردها و استراتژی های توسعه روستایی متفاوتی را در پیش گرفته اند. قطعا ً نمی توان بدون درنظرگرفتن تجربیات جهانی در این زمینه و باتمرکز صِرف بر اشتغالزایی در روستاها (بدون درنظر گرفتن استراتژی توسعه روستایی) توفیق چندانی بدست آورد (که پایدار و ماندگار نیز باشد). چون اشتغالزایی و کارآفرینی در فضایی مستعد رخ می دهد و بدون وجود آن فضا عمال ً نمی توان توقع موفقیتی پایدار بود.
در گذشته بعضی مدیران و سیاست گذاران امر توسعه, صرفا ً بر ”توسعه کشاورزی“ متمرکز می شدند که امروز نتایج نشان داده است که توسعه روستایی صرفا ً از این طریق محقق نمی شود. روستا جامعه ای است که دارای ابعاد اجتماعی مختلف است و نیازمند توسعه همه جانبه (یعنی توسعه روستایی) استنه صرفا ً توسعه کسب وکار و نظامی به نام ”کشاورزی“. هرچند باید گفت که از طریق توسعه کشاورزی موفق نیز الزاما ً توسعه روستایی محقق نمی شود. چون اوال ً فواید توسعه کشاورزی عاید همه روستاییان نمی شود ثانیا ً افزایش بهره وری کشاورزی باعث کاهش نیاز به نیروی انسانی می شود (حداقل در درازمدت) و این خود باعث کاهش اشتغال روستاییان و فقر روزافزون آنان و مهاجرت بیشتر به سمت شهرها می شود. توسعه روستاییبه عنوان هدف توسعه ویاراهبرد دستیابیبه آن در بسیاری از کشورهای جهان بویژه کشورهای در حال توسعه که بخش زیادی از جمعیت آنها در روستاها زندگی میکنند مورد تاکیداست. با توجه به نقش برنامه ریزیدر دستیابی به توسعه و در نظر گرفتن این مطلب که برنامه ریزی به عنوان یک فرایند دارای مراحل مختلفی از  جمله تهیه برنامه اجرا, نظارت و ارزشیابی میباشد, اتخاذ یک روش شناسیم شخص در این روند ضروریمی باشد. با در نظر گرفتن راهبردهای مختلف در زمینه توسعه روستایی از جمله توسعه روستاییی یکپارچه و توسعه روستایی پایدار, روش شناسی های متفاوتی نیز قابل طرح ریزیاست. روش شناسی برنامه ریزی توسعه روستایی بایددر چهارچوب نظام سیاسی, اقتصادیو اجتماعیی کشور تعیین شود و به همین علت, وجود یک روش شناسیی یکسام برای همه کشورها واقع بینانه نیست. برنامه ریزی مجزا و متخصص محور به لحاظ توانمندسازی، ظرفیتسازی و نوع مشارکت روستاییان در توسعه سکونتگاههای روستایی اثرگذار نبوده و تأثیرات بسیار کمی در ارتقای شاخصهای توسعه سکونت گاههای روستایی در ابعاد محیط طبیعی، اجتماعی-فرهنگی، اقتصادی و کالبدی-زیربنایی آنها داشته است. از این رو در تبیین الگوی بهینه برنامهریزی توسعه تغییر رویکرد از عقالیی گرایی به ارتباطی، واگذاری به بخش خصوصی و سازمانهای مردم نهاد و در این غالب توجه به توانمندسازی و ظرفیتسازی ساکنان روستایی، مشارکت، ارتقای سرمایه اجتماعی، یکپارچگی فعالیتها و سازگاری بین آنها و تنظیم روابط عناصر قدرت در راستای توسعه پایدار باید مورد توجه قرار گیرد. در توسعهپایدار در روستاهای لنگرود می بایست به سمت یک سیستم جامع برای افزایش جمعیت روستاها برویم در این راستا صرف با کشاورزی نمی توان روستاییان را در روستاها ماندگار کرد وقتی در سند آمایش سرزمینی لنگرود می نگریمچهار فعالیت برای لنگرود پیش بینی شده است.
1-شیالت
2-صنعت
3-ابریشم
4-مرکبات
ابتدا می بایست در سطح کلی شهرستان لنگرود در این بخش ها سرمایه گذاری را به پیش برد و در این راستا اگر توسعه در روستاها ونگهداری جمعیت روستا برای ما حایز اهمیت باشد می بایست با توجه به سند آمایش شهرستان لنگرود به اقتصاد روستاییان توجه داشته باشیم البته در سند آمایش متاسفانه به نقش گردشگری که امروزه نقش موثری را می تواند در اقتصاد گردشگری داشته باشد اشاره ای نشده است وهمانطور که می بینم.
بسیاری از گردشگران روستاها ی لنگرود را مقصد گردشگری خود قرار می دهند در توسعه روستاهاباید از راهبردهایی استفاده نمود که پاسخگوی آینده متعدد ومطمین باشدبدون آن که در برخی آینده ها موجب خسارت شدیدی شود . در متن ذیل برخی از پیشهادات را بطور مختصر بعنوان راهکارهای توسعه روستایی مدرن به رشته تحریر دراوردم تا شاید بتوانیم قدم عملی در ایجاد توسعه روستایی برداریم.
-ابتدا مهمترین و اصلی ترین نکته در توسعه روستاها که ازآن غافل مانده ایم آموزش مهارت های حرفه ایوآموزش عالی یعنی تامین نیازهای منطقه به ویژه در بخش کشاورزی و گردشگری در منطقهمی بایست اشاره نمایم.
-جهت گیریهای کالن و روش های اجرایی از پیش اندیشیده شود و هدف از قبل برای توسعه روستایی مورد نظر تعیین و سپس اجرایی شود. -در روستاها براساس نظام سکونت گاهی،فعالیتی متعادل،متوازن وبراساس ظرفیت های زیستی توسعه پایدار ایجاد شود -در توسعه روستاها می بایست بهره برداری خردمندانه از منابع طبیعی ومیراث انسانی استفاده شود-روستاها عالوه بر تولید استراتزیک طبیعی باید از ظرفیت گلخانه ای انواع گیاهاندارویی وانواع آبزیان که در سطح شهرستان منتج به نتیجه شده با ایجاد سرمایه گذاری داخلی وخارجی در جهت ساخت گلخانه های مدرن و هوشمند توسعه داده شود -راه دیگر توسعه روستاها در سطح شهرستان لنگرود استفاده از صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی می باشد و در این راستا می توان با یک برنامه ریزی دقیق وحتی کوتاه مدت وسرمایه گذار خصوصی نتایج خوبی را به دست آورد -از دیگرموارد مهم در توسعه روستایی استفاده از ظرفیت صنایع دستی سنتی که در روستاهای لنگرود از قدیم االیام رایج بودهومی تواند مورد توجه قرار بگیرد -استفاده از صنایعبا سرمایه های کوچک با حفظ شرایط محیط زیستی می توانددر کنار کشاورزی وگردشگریباعث توسعه در روستاها شود.
-یکیازموارد مهم دیگر توسعه با محور گردشگری در سطح روستاها می باشد حتی پیشنهاد می گرددکه چند روستا بعنوان پایلوت طرح قرار بگیرد تا -در توسعه روستاها می بایست از مشارکت مردم همان روستا در فرآیندهای نوین توسعه فراهم اورده شود صرف سرمایه گذاری جوابگو نخواهد بود و مشکل توسعه را حل نخواهد کرد. -اگر بخواهیم به معنای واقعی توسعه روستایی را در روستاها دنبالکنیم باید توسعه زیرساخت ها وارتقای سطح دسترسی به فناوری های نوین اطالعات وارتباطات را در برنامه ها حتما مد نظر قرار بدهیم. -در توسعه روستایی باید با توجه به نوع پهنه قرار گرفتن روستا در موقعیت جغرافیایی وبه تناسب آن ایجاد توسعه در یک رشته منحصر بفرد همان منطقه مد نظر قرار گیرد یقینا پیشرفت محسوس تر خواهد بود.
-در توسعه باید با توجه به پتانسیل های توسعه در بخش گردشگری .طبیعی .تاریخی وفرهنگی(روستاهای هدف گردشگری )مورد توجه قرار گیرد.
-در توسعه روستایی صرف نگاه نباید به سمت افزایش یا بازگرداندن جمعیت به روستاهای هدف باشد بلکه باید قلمروهایی که دارای محدودیت می باشند مدنظر قرار بگیرد چرا که نباید به بهانه توسعه تخریب محیط
زیست صورت بگیرد .توسعه روستاهاروستاهای بزرگ باید مرکزی بعنوان ارایه دهنده خدمات آموزشی عمومی بهداشتی کشاورزی ومصرفی مورد توجه قرار بگیرد.
-ایجاد پارک علم و فناوری روستایی بصورت حتی محدود در روستاهای پایلوت باعث رشد ایستگاههای تحقیقاتی وعملیاتی کردن توسعه در بخش روستایی می توانند نقش موثری را ایفا کنند.با اینحال در پایان باید عرض نمایم که برای توسعه روستاها برخی اقدامات اجرایی واجرای برنامه های گذشته با وجود تغییر محتوای برنامه ها به روشنی
دیده می شود .برنامه های توسعه روستایی ازاعتبارات بودجه ای کافی برخوردار نیستند همین علت است که راهکار مدون برای توسعه روستاها در سطح کالن دارای ایراداتی است که باید مورد بررسی و واکاوی قرار بگیرد.
ولی به طور کلی با مشارکت مردموسرمایه گذاریهای خصوصی می توان توسعه روستاها را با برنامه ریزی دقیق به نتیچه مطلوبی رساند.

نصیر جینور