دولت چهاردهم و موانع راه

بسم‌الله الرحمن الرحيم

با تمام وجود موفقيت دولت‌هاي کشورمان ازجمله دولت چهاردهم را خواهانيم چون ايران را دوست داريم و نجات نظام جمهوري اسلامي از مشکلات کنوني را براي تضمين سعادت ايرانيان لازم مي‌دانيم. با اينحال، ناديده گرفتن واقعيت‌هاي موجود، دور از انصاف است کمااينکه خوشبيني بيجا نيز مانند بدبيني براي مجموعه جامعه اعم از مردم، دولت و ايران و نظام زيانبار است. بنابراين، بايد واقع‌بيني پيشه کرد و تا ديرتر نشده، درباره آنچه در انتظار کشور است بايد هشدار داد. اينکه گوش شنوائي وجود داشته باشد يا نه، نمي‌تواند وظيفه هشدار دادن را از کسي ساقط کند.
قبل از پرداختن به شناسائي موانع راه کابينه چهاردهم که اکنون در مرحله کسب رأي اعتماد نمايندگان مجلس قرار دارد، لازم است به اين واقعيت تلخ اشاره کنيم که طيف صاحب‌نظران سياسي-اجتماعي ما مرکب از فعالان سياسي، جامعه‌شناسان، اقتصاددانان، سردمداران احزاب و برجستگان جريان‌هاي سياسي که خود را روشنفکران مذهبي کشور مي‌دانند، در چند واقعه سياسي سال‌هاي اخير ازجمله انتخابات رياست جمهوري چهاردهم نشان دادند بسيار زود تحت تأثير قرار مي‌گيرند و به تصميمات عجولانه مي‌رسند. البته افرادي نيز از اين مجموعه وجود دارند که اينگونه نيستند و حسابشان جداست. آن مجموعه عجول که در حسن ‌نيت و دلسوزيشان براي کشور و مردم ترديدي وجود ندارد، بعد از آنکه با فهرست غيرمنتظره‌اي به عنوان کابينه پيشنهادي دولت چهاردهم مواجه شدند، به جاي آنکه صادقانه نظر بدهند، براي حفاظت از باصطلاح پرستيژ سياسي-اجتماعي خود، متوسل به توجيهاتي شدند که خودشان هم مي‌دانند غيرموجه است و راه به جائي نخواهد برد. مشکل امروز جامعه ما اينست که فعالان سياسی-اجتماعي ما و به تعبير خودشان روشنفکران جامعه ما شجاعت اعتراف به اشتباه خود را ندارند و به هنگام گرفتار شدن در تنگناها به ابزاري به نام «توجيه» پناه مي‌برند. بکار بردن عناويني از قبيل «کابينه مقدور» براي دولتي که از انسجام فکري لازم برخوردار نيست، نه‌تنها مشکلي را حل نمي‌کند بلکه جامعه را به سوي نوعي اميدواري کاذب به پيش مي‌برد، امري که بهيچوجه به نفع مردم و حتي خود جريان‌هاي سياسي و همينطور حاکميت نيست. با مردم بايد صادقانه برخورد کرد و واقعيت‌ها را بايد با آنها در ميان گذاشت.
درباره کابينه پيشنهادي رئيس‌ جمهور پزشکيان، واقعيت اينست که حتي اگر تمام افراد پيشنهادي بتوانند رأي اعتماد بگيرند، دولت چهاردهم با اين ترکيب نمي‌تواند به وعده‌هاي داده شده توسط رئيس‌ جمهور در ايام تبليغات انتخاباتي عمل کند. برخلاف ادعاهائي که درباره برخورداري اين کابينه از صبغه وفاق ملي مي‌شود، کابينه‌ شامل طيفي نامتجانس است از افرادي با صلابت که حاضر نيستند براي گدائي رأي از اعتقادات خود برگردند تا کساني که حاضر به اعلام پشيماني از سوابق خود به خاطر وزير شدن هستند و تا افرادي با لابي‌هائي مجهز به وعده امتيازات براي نمايندگاني که به آنها رأي بدهند. علاوه بر اين، تعداد قابل توجهي از اعضاء اين کابينه به بعضي جريان‌هاي سياسي وامدار هستند، جريان‌هائي که داراي تضاد منافع با همديگرند. روشن است که اين مجموعه متضاد را نمي‌توان کابينه «وفاق» دانست.
علاوه بر مشکلات دروني اين کابينه، موانع بزرگي نيز از بيرون بر سر راه آن وجود دارند که دست و پنجه نرم کردن با آنها تمام نيرو، وقت و امکانات دولت را مي‌گيرد و اجازه تحقق اهداف را به آن نمي‌دهد. آن نماينده مجلس که عبارت «وَالَّذِي بَعَثَهُ بِالْحَقِّ لَتُبَلْبَلُنَّ بَلْبَلَةً وَلَتُغَرْبَلُنَّ غَرْبَلَةً…» را از خطبه 16 نهج‌البلاغه مي‌خواند (البته غلط خواند و نشان داد که سواد عربي ندارد) و به رئيس‌ جمهور پزشکيان مي‌گويد اين خطبه پيوست نامه 53 حضرت علي عليه‌السلام (فرمان به مالک ‌اشتر) است، مي‌خواهد بگويد اگر برخلاف ميل ما قدمي ‌برداري با تو برخورد حذفي خواهيم کرد. حتي اگر موانع متعدد ديگر را ناديده بگيريم، همين تهديد آشکار از تريبون رسمي مجلس نشان مي‌دهد کار بر دولت چهاردهم بسيار سخت است. درست است که از سختي کار نبايد ترسيد ولي براي مواجه شدن با تمام واقعيت‌ها بايد آماده شد. مهم‌ترين وجه آمادگي اينست که دولت از مجموعه‌اي منسجم، باصلابت، شجاع، کاردان و با صداقت تشکيل شده باشد.