۴ظرفیت مهم برای دور زدن تحریم ها

بلافاصله پس از فعال سازی اسنپ بک از ۶ مهر ماه این پرسش نیز در فضای عمومی کشورمان شکل گرفت که برای مقابله با این شرایط تازه چه باید کرد؟ البته این برای نخستین بار نیست که ایران با یک چنین تجربه ای از تحریم‌های فراگیر از سوی غربی‌ها مواجه می‌شود در واقع تحریم های ناشی از اسنپ بک قبلا تجربه شده و این تحریم های جدید کاملا شبیه سلسله تحریم هایی است که ایران از سال ۹۱ به بعد آنها را تجربه کرده بود. اما این تحریم ها در عین حال تفاوت‌هایی هم با تحریم‌های دهه ۹۰ خورشیدی دارد. در این یادداشت به تجربه ها تفاوت ها و ظرفیت‌ها اشاره می شود

۱) آمارهای رسمی گویای این واقعیت روشن است که در سال ۹۱ اقتصاد ایران به دلیل اینکه سال ها نفت را با قیمت‌های بالا می فروخت و در دولت اصلاحات زیر ساخت‌های ارتباطی و اقتصادی مناسبی تدارک دیده شده بود، ذخایرارزی قابل توجهی داشت. این ذخایر ارزی و ارتباطی باعث شدند توان کلی ایران برای مقاومت با تحریم‌های سازمان ملل افزایش یابد. در آن مقطع این موضوع و این ظرفیت یک مزیت جدی بود، اما تحریم های دهه ۹۰ در شرایطی بر ایران تحمیل شدند که مدیران کشور در آن مقطع، هنوز درک روشنی از مکانیسم تحریم ها نداشته و راه‌کارهای دور زدن تحریم ها را نیاموخته بودند! به عبارت روشن تر، این برای نخستین بار بود که
با این روند تحریمی مواجه می شدند، بنابراین در مقطع فعلی ایران آگاهی محیطی و پیرامونی بیشتری نسبت به تحریم ها دارد و راهکارهای مقابله با تحریم ها را نیز تمرین کرده است.

۲) یکی دیگر از تفاوت‌های تحریم های امروز به نسبت تحریم های قبلی این است که در آن مقطع کشوری مانند روسیه تحریم نبود. اما امروز روسها در حال تجربه یکی از شدیدترین گونه های تحریمی هستند. امروز ایران در شرایطی است که هم تجربه دور زدن تحریم ها را دارد و هم اینکه کشوری در حد و اندازه ایران (روسیه) در تحریم است. ممکن است برخی این پرسش را طرح کنند که این وضعیت چه مزیتی برای ایران دارد؟ ایران و روسیه می توانند با هم ارتباطات نزدیک تری برقرار کرده و برای کم اثر کردن تحریم‌ها مبادله تجاری مشترک داشته باشند و نیازهای یکدیگر را تامین کنند.
باید توجه داشت بخش قابل توجهی از نیازهای تجاری کشور، صرفا کالاهایی با فناوری بالا و های تک نیستند، بلکه سخت افزارهایی است که می‌تواند از کشورهای همسایه تامین شود.
بنابراین ظرفیت روسیه برای ایران در تامین این نیازها دارای اهمیت است.

۳) طی سال‌های گذشته با اختیاراتی که دولت‌ها به استانهای مرزی اعطا کرده اند توان مبادله کالا با کشورهای همسایه توسط استان‌های هم مرز افزایش چشمگیری یافته است. اگر دولت بتواند اختیارات تجاری، (صادرات، واردات، ترانزیت کالا و….) را به استان‌های هم مرز با کشورهای همسایه که ۱۵ کشور را شامل می‌شود اعطا کند، این رویه ارتباطی می تواند آثار تحریم ها را تا حد بالایی کم کند.
به عنوان مثال، در شرایط طبیعی دولت با افراد و گروه‌هایی که به صورت غیر رسمی از مرزها کالا وارد می‌کردند یا کالاهای مورد نیاز را از طریق بنادر خلیج فارس وارد می‌کردند، برخورد می‌کرد. از آنجا که شرایط کشور عادی نیست دولت میتواند همه این ظرفیتها را به کار گرفته و از آنها در راستای رفع نیازهای تجاری اش استفاده کند.

۴) ظرفیت قابل توجه دیگری که وجود دارد و باید از آن استفاده کرد استفاده از ظرفیتهای مردمی است. در جنگ ۱۲ روزه از همه ظرفیت‌های ایرانیان برای افزایش سرمایه اجتماعی استفاده شد. یک اتحاد و انسجام حول محور ایران با وجود سلایق مختلف ایجاد شد. در دوره جدید تحریم ها، دولت باید بهره گرفته و از سرمایه ایرانیان خارج از کشور برای کمک به داخل استفاده کند طی ۱۲ روز جنگ ثابت شد ایران نقطه مشترک همه ایرانیان در جهان است. در جمع بندی می‌توان گفت که اختیارات به استان‌های مرزی از یک سمت افزایش یابد. از تجربیات دور زدن تحریم ها بهره برداری شود. از سرمایه‌های ایرانیان خارج از کشور بهره برداری شده و برای کمک به کشور استفاده شود.

روزنامه تعادل شماره ۳۱۵۲
شنبه ۱۲ مهر ۱۴۰۴

https://t.me/HadiHaghshenas_ir

https://Instagram.com/hadi.haghshenas_news