منطقه ی آزاد انزلی ،یکی از مجراهای تنفسی اقتصاد ایران در شرایط خاص می باشد

مناطق آزاد کشور در توسعه ی روابط بین‌المللی و منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای نقش تأثیرگذاری دارند.همچنین مناطق آزاد در اساسنامه ی تشکیل خود برای تسهیل در صادرات و واردات کالا ها و پشتیبانی از تولیدات داخلی کیفی و رقابتی با کاهش عملیات غیر ضروری اداری،گمرکی،مالیاتی و… تاسیس شده‌اند و اساساً ماهیت همکاری گرایانه دارند.
تلاش برای ایجاد فهم و درک مشترک همه از جمله مدیران بخش دولتی و خصوصی،کنشگران اقتصادی و تجاری خرد و کلان از کارکرد،ماموریت و فلسفه ی وجودی مناطق آزاد باید به استراتژی مهم و اساسی تبدیل گردد.
این استراتژی می بایست در همه ی ابعاد از فعالیت های اقتصادی و تجاری و تبلیغات به صور مختلف،اخبار، تحلیل ها،گزارش ها و برون داد های مختلف و متنوع در ارتباط با ظرفیت ها و پتانسیل های مناطق آزاد کشور مورد توجه جدی دست اندرکاران امور قرار گیرد تا از نگاه های سلیقه‌ای و جزیره ای در ارتباط با کارکرد و فلسفه ی وجودی مناطق آزاد ،در امان بماند.
صاحب نظران معتقدند، که مناطق آزاد در همه‌ جای دنیا یکی از موتور محرک تسهیل در همکاری های بین المللی هستند و این قاعده در مورد مناطق آزاد ایران نیز مصداق دارد.
ماموریت اصلی مناطق آزاد کشور در چارچوب قانون و سیاست ها و همکاری های اقتصادی و تجاری بین المللی ویژه و فراملی ویژه می باشد.
باید متذکر شد که در این ارتباط متغیر ها و چگونگی وضع قوانین و مقررات داخلی و خارجی در روابط اقتصادی و تجاری بین المللی نقش آفرین اند و می توان ادعا کرد اگر دامنه ی فعالیت مناطق آزاد در ایران نسبت به سایر مناطق آزاد در کشور های همسایه و دور و نزدیک فاصله ی معنا داری دارد،یکی از دلایل مهم آن، عدم وجود برخی قوانین لازمه و همچنین عدم فهم مشترک از کارکرد مناطق آزاد در ایران در بین مسئولان دولتی،کنشگران اقتصادی بخش خصوصی می باشد و این دلایل و عوامل دیگر از این دست باعث شده اند تا مناطق آزاد در ایران در قیاس با برخی مناطق آزاد کشور های همسایه راه زیادی را تا رسیدن به قله های موفقیت در پیش داشته باشند.
با توجه به تمام این موانع و مشکلات و چالشها،هم اکنون بخشی از صادرات و واردات کالا های مختلف ایران از طریق مناطق آزاد موجود در اقصی نقاط کشور صورت می گیرد،در واقع مناطق آزاد کشور به عنوان دروازه های مهم تجارت بین‌المللی ویژه و همکاری های منطقه ای و فرامنطقه ای ویژه ی ایران محسوب می شوند.

دیپلماسی اقتصادی و تجاری مدیریت منطقه ی آزاد انزلی بایستی توسط دولت تقویت شود

هم اکنون منطقه ی آزاد انزلی به کانون های همکاری و همگرایی با سایر مناطق آزاد دنیا و بویژه با بلوک اقتصادی و تجاری اوراسیا ،شرق دور و نزدیک ،آسیای میانه شمال و مرکز اروپا تبدیل شده است که با تجدید نظر در برخی فرآیندهای مختلف و قوانین و ضوابط باز دارنده و کند کننده ی عملکردی منطقه ی آزاد انزلی،این منطقه می تواند خیلی بیش از گذشته و حال بازار های بسیار خوبی برای صنایع مختلف باشد و باتوجه به مزیت های متنوع و مختلف اقتصادی و تجاری از ترانزیت دریایی،هوایی،زمینی و ریلی،می تواند کمک حال اساسی برای فرآیند توسعه همه‌جانبه و اقتصاد ملی،محلی و منطقه‌ای باشد.
صاحب نظران معتقدند،باید نگاه های حرفه ای تر و کارسازتری به برخی شیوه ها و روش ها،برخی قوانین و ضوابط با نگاه حرفه ای اقتصادی برای رسیدن به فهم مشترک کیفی تر در کارکرد مناطق آزاد از جمله منطقه ی آزاد انزلی در چارچوب های کارکرد این مناطق بکار گرفته شود تا اثرگذاری آنها بر اقتصاد ملی ،محلی،منطقه ای و بین المللی بیش از پیش شود.

تحرکات و تلاش های گذشتۀ و حال حاضر،مدیریت ارشد منطقه ی آزاد انزلی با هدایت ها و همکاری دبیر خانه مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور در ارتباط با بلوک اقتصادی اوراسیا و بازارهای آسیای مرکزی و شرق دور و نزدیک و حتی بخش هایی از اروپا و مرتبط با منطقه ی آزاد انزلی تاکنون با توجه به شروع خوب نتایج بسیار تأثیرگذار بر اقتصاد ملی و منطقه‌ای داشته است و در صورت گسترش دامنه ی این فعالیت های اقتصادی و تجاری ،نتایج بزرگی را برای شکوفایی اقتصاد کشور ،استان گیلان و منطقه ی شمال کشور به همراه خواهد داشت.
دیدارها و گفتگو های مدیریت ارشد هر دوره ی منطقه ی آزاد انزلی با مدیران مناطق آزاد فدراسیون روسیه و سایر کشورها که ‌منجر به امضای تفاهم‌نامه همکاری مشترک شده است بایستی با همکاری دستگاه دیپلماسی کشور تقویت شود تا در این شرایط حساس بتواند به اقتصاد کشور کمک نماید.
در ضمن سفر و بازدید هیئت های اقتصادی کشور روسیه و سایر کشورهای عضو اوراسیا و حتی دیگر کشورها از امکانات و توانمندی های ‌منطقه ی آزاد انزلی وتلاش برای جلب و جذب سرمایه گذار در منطقه ی آزاد انزلی ،همچنین بر پایی نمایشگاه های مشترک و سایر تحرکات و فرآیند های اقتصادی و تجاری
نشان از عزم جدی منطقه ی آزاد انزلی جهت توسعه مبادلات تجاری و اقتصادی با مهمترین شریک تجاری حوزه ی اوراسیا یعنی فدراسیون روسیه دارد.
صاحب نظران معتقدند این روند مطلوب در شرایط کنونی می تواند کشور را در مقاوم سازی برای مقابله با تحریم ها آماده و سرپا نگهدارد و اساسأ فعالیت همه جانبه منطقه ی آزاد انزلی با اقتصاد و تجارت بلوک مهم اقتصادی و تجاری اوراسیا، فشار تحریم ها را کاهش خواهد داد و در واقع منطقه ی آزاد انزلی به مجرای اساسی تنفسی تاثیر گذار برای اقتصاد ملی ، منطقه‌ای و محلی مؤثرتر از قبل تبدیل خواهد شد.