✍🏻 هادی حق‌شناس اقتصاددان

انتخابات و عامل چهارم

دردستگاههای اجرایی اصطلاحی وجود دارد به نام عامل چهارم . مفهوم عامل چهارم. این است که وقتی پروژه ای می‌خواهد به مناقصه برود یا طرح عمرانی‌ای قرار است اجرا بشود، معمولا دستگاههای اجرایی مناقصه برگزار می‌کنند و برای برگزاری مناقصه از مشاور ذی صلاح برای اجرای طرح منظور نقشه های فنی، استفاده می‌کنند و طبیعتا […]

دردستگاههای اجرایی اصطلاحی وجود دارد به نام عامل چهارم . مفهوم عامل چهارم. این است که وقتی پروژه ای می‌خواهد به مناقصه برود یا طرح عمرانی‌ای قرار است اجرا بشود، معمولا دستگاههای اجرایی مناقصه برگزار می‌کنند و برای برگزاری مناقصه از مشاور ذی صلاح برای اجرای طرح منظور نقشه های فنی، استفاده می‌کنند و طبیعتا در یک فرآیند، پیمانکار برای اجرای طرح انتخاب می شود. برخی از دستگاه هایی که بخش فنی ندارند یا حتی دستگاه هایی که بخش فنی دارند اما برای اهمیت پروژه و اجرای دقیق پروژه هم به لحاظ فنی هم به لحاظ مالی برای جلوگیری از اتلاف منابع و همچنین اجرای پروژه به صورت دقیق از عامل دیگری استفاده می‌کنند به عنوان مدیریت طرح. این مدیریت طرح در کنار پیمانکار، کارفرما و مشاور مکلف است که از طرف کارفرما نظارت فنی و مالی بر پروژه اعمال کند.
آنچه در پروژه انتخابات کشور، امروز ساری و جاری است، بیانگر این نکته مهم است که ستادهای انتخاباتی از یکسو و نامزد انتخاباتی هر جریان از سوی دیگر و نامزدهای مقابل نامزد یک جریان تاکنون نتوانسته اند شوری بین مردم برای مشارکت ایجاد بکنند. در مناظره هایی که از صدا و سیما پخش شد، به علاوه مجموعه میزگردهای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی متناسب باانتظاری که شکل گرفته بود، مباحث مطرح شده وارد افکار عمومی و همچنین خانوارها نشده است. به نظر می رسد در اینجا مثل پروژه های فنی باید عامل چهارمی وارد انتخابات بشود. عامل چهارم همان مردم هستند. اگر عده ای که تا امروز با تردید مواجه هستند یا به هر دلیلی تمایلی به مشارکت در انتخابات ندارند، وارد عرصه انتخابات نشوند، مسئله انتخابات می‌تواند برای مردم پرهزینه باشد. همچنان که در دستگاههای اجرایی عامل چهارم یا مدیریت طرح می‌تواند بسیاری از اتلافهای مالی و زمان را کاهش بدهد و حتی به نزدیک صفر کند،در اینجا هم مشارکت مردم به عنوان عامل چهارم انتخابات می‌تواند بسیاری از هزینه ها را به حداقل برساند. همچنان که مردم در دوم خرداد ۷۶ و در سال ۹۲ و همچنین سال ۹۶ به میدان انتخابات آمدند و بخش زیادی از هزینه های کشور را حذف کردندیا کاهش دادند، در اینجا هم می‌تواند این عامل چهارم چنین نقش ممتاز و بی نظیری را ایفا کند.
آنچه امروز در مناظرات دیده می شود و به نظر می‌رسد این وعده ها هنوز به گوش همه مردم نرسیده است. این است که وعده هر خانوار ۲۰ گرم طلاکه بیش از ۵۰۰ تن طلا در سال می‌شود و امکان تامین چنین طلایی یا اعتباری به لحاظ ریالی وجود ندارد ، چون اگر طلا باشد که وجود ندارد و اگر اعتبار آن باشد، تامین آن در بودجه باز امکان پذیر نیست. یا دیوار کشیدن مرزهای ما با پاکستان و افغانستان که بیش از هزار و هشتصد کیلومتر است، حداقل در دوره چهارساله امکان پذیر نیست. شاید برای جلوگیری از قاچاق کالا به عنوان یک طرح قبلا مورد توجه بوده است اما برای ورود اتباع بیگانه راه‌های کنترل هوشمند مرزها یا کنترل داخل کشور، طرحهای بهتری باشد و یا اینکه به اصطلاح بیمه رایگان همه مردم و وعده هایی از این دست که به نظر می‌رسد عمده کاندیداهایی که چنین وعده های انتخاباتی را مطرح کرده اند،همین حالا در دولت هستند و سه سال با دولت یا در مجلس بودند و به راحتی می توانستند آنها را به رئیس جمهور دوره سیزدهم ارائه دهند تا اجرا بشود اما از این کار دریغ کردند که این هم سوال بزرگی است! چرا کسانی که امروز نامزدهای انتخابات دوره چهاردهم هستند و در دوره سیزدهم در دولت بودند این طرح ها را در دولت مطرح نکردند و سه سال در بیان آن وقفه ایجاد کردند که باید پاسخگو باشند. اما علت طرح این مطلب در این مقاله کوتاه این است که مردم تا زمانی که وارد عرصه انتخابات دوره چهاردهم نشوند و وعده های نامزدها را بررسی نکنند، به نظر می رسد آنچه که مورد انتظار است تا رئیس جمهور دوره چهاردهم بتواند تحولی در عرصه های اقتصادی،فرهنگی، سیاسی و اجتماعی در کشور ایجاد کند ، دور از انتظار خواهد بود. لذا همه ما باید منتظر عامل چهارم یا حضور مردم باشیم.