فرصت طلایی وجود مناطق آزاد کشور را غنیمت بدانیم//نگاه بخشی و سلیقه ای به ماموریت های مناطق آزاد آسیب زا است//تصویب قوانین غیر کارشناسانه وغیراقتصادی و صدور برخی احکام تضعیف کننده ی قابلیت ها و ظرفیت های مناطق آزاد کشور است

منطقه ی کم نظیر آزاد انزلی را بیشتر در یابید

مناطق آزاد کشور در توسعه ی روابط بین‌المللی و منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای نقش تأثیرگذاری دارند.همچنین مناطق آزاد در قوانین ،مرامنامه و اساسنامه ی تشکیل خود برای تسهیل در سرمایه گذاری های داخلی و خارجی صادرات و واردات کالا و همچنین معافیت مالیاتی مطابق با استانداردهای بین‌المللی و دیگر مشوق های قانونی و کاهش عملیات غیر ضروری اداری،گمرکی و… تاسیس شده‌اند و اساساً ماهیت همگرایانه و به اصطلاح متخصصان ماهیت همکاری گرایانه ی رقابتی دارند.
تلاش برای ایجاد فهم و درک مشترک همه ی مسؤولان از جمله مدیران بخش دولتی و کنشگران اقتصادی و تجاری خرد و کلان بخش خصوصی و حتی مردم از کارکرد،ماموریت و فلسفه ی وجودی مناطق آزاد باید به استراتژی مهم و اساسی تبدیل گردد.
این استراتژی می بایست در همه ی ابعاد از جمله وجود قوانین کارآمد و مطابق با استانداردهای بین‌المللی، تبلیغات به صور مختلف،اخبار، تحلیل ها،گزارش ها و برون داد های مختلف و متنوع در ارتباط با ظرفیت ها و پتانسیل های مناطق آزاد کشور مورد توجه جدی دست اندرکاران امور قرار گیرد تا از نگاه های سلیقه‌ای و بخشی نگری در ارتباط با کارکرد و فلسفه ی وجودی مناطق آزاد ،در امان بماند.

صاحب نظران باورمندند، که مناطق آزاد در همه‌ جای دنیا موتور محرک همکاری های همگرایانه و رقابتی با قوانین و ضوابط استاندارد های بین المللی هستند و این قاعده بایستی در مورد مناطق آزاد ایران نیز مصداق داشته باشد. ماموریت اصلی مناطق آزاد کشور در چارچوب قانون و سیاست ها و همکاری های اقتصادی و تجاری بین المللی ، فراملی و ملی و منطقه‌ای می باشد.باید متذکر شویم که در این ارتباط متغیر های داخلی و خارجی در روابط اقتصادی و تجاری بین المللی نقش آفرین اند و می توان ادعا کرد اگر دامنه ی فعالیت مناطق آزاد در ایران نسبت به سایر مناطق آزاد در کشور های همسایه و دور و نزدیک فاصله ی معنا داری دارد،یکی از دلایل مهم آن عدم وجود برخی قوانین لازمه و همچنین عدم فهم مشترک از کارکرد مناطق آزاد در ایران در بین مسئولان دولتی،کنشگران اقتصادی بخش خصوصی و حتی در میان افکار عمومی می باشد و این دلایل و دلایل دیگر از این دست باعث شده اند تا مناطق آزاد در ایران در قیاس با برخی مناطق آزاد کشور های همسایه راه زیادی را تا رسیدن به قله های موفقیت در پیش داشته باشند.

با توجه به تمام این موانع و مشکلات و چالشها،هم اکنون بخش قابل توجهی از صادرات و واردات کالا های مختلف ایران از طریق مناطق آزاد موجود در اقصی نقاط کشور صورت می گیرد،در واقع مناطق آزاد کشور به عنوان دروازه های مهم تجارت بین‌المللی و همکاری های منطقه ای و فرامنطقه ای ایران محسوب می شوند.
هم اکنون مناطق آزاد چابهار،قشم،اروند،ارس،انزلی،ماکو و… بسترهای مناسبی را برای تجارت دریایی،هوایی،زمینی و ریلی در اقصی نقاط کشور ایجاد کرده و کانون های همکاری و همگرایی با مناطق آزاد سایر کشورهای دنیا و منطقه تبدیل شده است که با تجدید نظر در برخی فرآیندهای قانونی و ضوابط و بخشنامه های غیر کارشناسانه مختلف عملکردی مناطق آزاد کشور،این مناطق می توانند خیلی بیش از گذشته بازار های بسیار خوبی برای صنایع مختلف ،از جمله صنایع نوپا و رو به رشد ایران باشند و باتوجه به مزیت های متنوع و مختلف اقتصادی و تجاری،می توانند کمک حال اساسی برای فرآیند توسعه و اقتصاد ملی و پویا باشند.
ولی به نظر می‌رسد با کمال تأسف به دلیل وجود برخی قوانین و نگاه های غیر کارشناسانه در ارتباط با بحث کارکرد و برند سازی،تبلیغات،فرهنگ سازی و اصلاح روش های غیرمدرن و…برای ایجاد دامنه ی وسیع فهم مشترک از کارکرد و تاثیر گذاری اساسی مناطق آزاد،این مناطق هم اکنون با چالش‌های جدی در برخی برنامه ریزی ها و تاثیر گذاری کیفی در عملکرد مواجه گردیده است که ضرورت دارد تا دولت سیزدهم و دلسوزان ، کارشناسان،تصمیم سازان و تصمیم گیران برای رفع مشکل وجود برخی قوانین غیر کارشناسانه و غیر مفید و حل چالش عدم وجود فهم مشترک از کارکرد کیفی مناطق آزاد ،اقدامات لازم را انجام دهند.
صاحب نظران معتقدند،باید نگاه های حرفه ای تر و کارسازتری به برخی شیوه ها و روش ها برای رسیدن به فهم مشترک کیفی تر در کارکرد مناطق آزاد در چارچوب های عملکردی این مناطق بکار گرفته شود تا اثرگذاری آنها بر اقتصاد ملی و بین المللی بیش از پیش شود.

موانع موجود در مأموریت اصلی و اولیه ی مناطق آزاد تجاری و صنعتی ایران

۱_وجود دبیرخانه عریض و طویل شورای عالی مناطق آزاد کشور که در حد یک وزارتخانه می باشد
۲_وجود و تحمیل برخی قوانین، مقررات،ضوابط و بخشنامه های غیراستاندارد و غیر کارشناسانه در مغایرت با قانون چگونگی اداره ی مناطق آزاد کشور در زمینه مباحث گمرکی و معافیت های مالیاتی و…
۳_تلاش برخی برای محدود کردن دامنه ی عملکرد قانونی و اقتصادی مناطق آزاد کشور
۴_عدم وجود قوانین جامع که قابلیت اجرایی و عملکردی مناطق آزاد کشور را کیفیت و کمیت ببخشد و در جذب سرمایه گذاران توانمند و کارساز باشد
۵_ وجود برخی احکام صادره از سوی دیوان عدالت اداری
۶_معرفی نادرست مناطق آزاد کشور به عنوان مراکز قاچاق توسط برخی
۷_عدم سرمایه گذاری کافی دولت در ایجاد زیرساخت های مختلف در مناطق آزاد
۸_دست اندازی برخی دستگاه های حاکمیتی کشور به قوانین مناطق آزاد
۹_برخوردهای سیاسی و جناحی با مناطق آزاد کشور و…

راهکارها برای ساماندهی مشکلات موجود بر سر راه مناطق آزاد کشور

۱_ضرورت دارد تا دولت سیزدهم برای لغو مصوبه ی مجلس در خصوص الحاق دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد کشور به وزارت اقتصاد و دارایی ،جدیت به خرج دهد
۲_ دولت سیزدهم تلاش نماید تا معاونت ریاست جمهوری را بجای دبیر شورای عالی مناطق آزاد جایگزین کند
۳_دولت سیزدهم اقدام کند تا برخی قوانین،بخشنامه ها و دستورالعمل های دستگاههای دولتی و حاکمیتی که با قانون چگونگی اداره ی مناطق آزاد کشور مغایرت دارد،ابطال نماید
۴_دولت سیزدهم تلاش کند تا مقاومت برخی وزارتخانه ها در تفویض اختیارات خود در مناطق آزاد کشور را از بین ببرد
۵_بورکراسی فشل کننده و پردامنه ی دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد کشور که در حد یک وزارتخانه شده است،کاهش یابد تا روند انجام کارها برای سرمایه‌گذاران و فعالین اقتصادی روانتر گردد…

منطقه ی کم نظیر آزاد انزلی را بیشتر در یابید

این قلم تاکید دارد تا این لحظه به تنها و کم نظیر ترین منطقه ی آزاد کشور یعنی منطقه ی آزاد انزلی توسط دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور و همچنین وزارت اقتصاد و دارایی و دولت توجه بیشتری صورت گیرد و ظلم هایی که در حق کوچکترین ولی یکی از مناطق آزاد مهم کشور یعنی انزلی در چارچوب های مختلف اعم از محدودیت حوزه ی نفوذ و دیگر موارد صورت گرفته است ،به شکل منطقی جبران شود.
منطقه ی آزاد انزلی همانند سایر مناطق آزاد کشور ، در شرایط سخت و خاص اقتصادی و تحریم ها توانسته‌اند برای کاهش مشکلات کشور اقدامات در خور تحسینی انجام دهند و در واقع به مجاری تنفسی اقتصاد ملی تبدیل شدند.
پس ضرورت دارد تا با حل و فصل مشکلات متعدد ،دامنه ی تاثیر گذاری منطقه ی آزاد انزلی را بیش از پیش گسترش دهید.

علی کریمی پاشاکی_روزنامه نگار و مدیر مسئول نشریات گیلان بهتر و دنیای خبر و پایگاه خبری و تحلیلی گیلان بهتر نوین