نقش مهم رسانه های قوی و روزنامه نگاران مستقل در مبارزه با فساد و ایجاد شفافیت

در حال حاضر با توجه به در جریان بودن رسیدگی به شماری از پرونده هایی در ارتباط با فساد مالی در دادگاهها باید تاکید کرد که اگر این دادگاهها علنی برگزار می شد، تاثیرات آن بر جامعه برای شفافیت و آگاهی مردم بیش از این می بود که هست. در ضمن قطعا باید با فساد […]

در حال حاضر با توجه به در جریان بودن رسیدگی به شماری از پرونده هایی در ارتباط با فساد مالی در دادگاهها باید تاکید کرد که اگر این دادگاهها علنی برگزار می شد، تاثیرات آن بر جامعه برای شفافیت و آگاهی مردم بیش از این می بود که هست. در ضمن قطعا باید با فساد های متنوع مقابله و مبارزه کرد ولی آنچیزی که خیلی اهمیت دارد و باید بر آن تاکید شود، این موضوع مهم است که نقطه آغاز مبارزه با فساد، قطعا صرفا مجازات مفسدان نیست، بلکه این موضوع باید نقطه پایانی باشد. نقطه آغاز و مهم در مبارزه با فساد، پیشگیری از فساد است. باید قبول کرد که افراد مجرم و فاسد نیز به نوعی قربانی فرآیند و زمینه های تولید فساد هستند.
مبارزه با فساد ابعاد گوناگونی دارد. اصلاح ساختارها و مقررات، تقویت و باز گذاشتن دست نهادهای نظارتی و به طور مشخص مطبوعات و رسانه ها و دفاع از امنیت و حقوق افشاگران فساد، مولفه های اساسی و اولیه برای مبارزه با فساد هستند. جامعه ای که این مولفه های ضروری اولیه را در مبارزه با فساد را ندارد در ایستگاه پایانی مبارزه با فساد نیز موفق نخواهد شد و این تصور که ریشه فساد وجود افراد ناسالم است، اشتباه اساسی و محض است. چه بسیار افراد خیرخواهی که نظام بورکراتیک دولت را خراب کردند و مقررات را شخصی نمودند با این هدف که کارها سریع تر انجام شود، ولی در نهایت فساد را به نحو بی سابقه ای در ادارات گسترش دادند یا افراد دیگری که از روی خیر خواهی و برای جلوگیری از فساد مقررات پشت مقررات تنظیم، تصویب و ابلاغ کردند، ولی در نهایت این مقررات جز به افزایش فساد منجر نشد.
بنابراین در کنار و یا حتی مقدم بر مبارزه ی کیفری با افراد فاسد، باید مبارزه مبنایی با فساد را آغاز کرد. یکی ازمهم ترین اجزای ساختاری در مقابله با فساد، وجود قدرتمند رسانه های سنتی و نیز رسانه های مدرن هستند. رسانه های سنتی مثل مطبوعات و رادیو و تلویزیون همواره نقشی موثر در مبارزه با فساد داشته اند. ولی عناصر طرفدار فساد می کوشند تا از چند طریق این میدان را برای ایفای نقش آنان محدود کنند. اول از طریق در اختیار گرفتن مالکیت و در نتیجه مدیریت این رسانه ها و به تعبیر دقیق تر از این طریق استقلال مطبوعات و روزنامه نگاران را در عمل نقض می کنند. شیوه ی دوم تصویب و اعمال مقررات کشدار و محدود کننده است، با مواد قانونی کشدار می توان هر خبر یا گزارش و یادداشت را مشمول مقررات کیفری کرد و برای رسانه ها و روزنامه نگاران محدودیت ایجاد کرد. شیوه سوم، سلب امنیت شغلی از این حرفه و بیرون رفتن روزنامه نگاران مستقل از حوزه ی خبر و تحلیل است. در چنین فضای رسانه ای که روزنامه نگاران تحلیل گر و شجاع در آن نباشند، گزارش های تحقیقی که افشاگر فساد است، دیده نمی شود. در نتیجه تمام بار مبارزه با فساد بر دوش ضابطان قضایی و دادگاه گذاشته می شود که عملا نمی تواند در ریشه کنی فساد سیستماتیک موفق باشد.
شیوه چهارم، وجود شبکه های مجازی و اجتماعی است که مدت هاست وارد میدان نظارت اجتماعی شده اند و در این راه به قدرت موثری در مبارزه با ناراستی ها تبدیل شده اند، که به دیدبانان حقوق شهروندی و حقوق اجتماعی در مبارزه با ناآگاهی تبدیل شده اند و کوچکترین حرکات حاکمان و کنشگران سیاسی، اجتماعی ، اقتصادی را در فضای مجازی و سایت ها رصد می کنند.
علی ایحال، فرآیند موجود در مبارز با فساد اگر همراه با افزایش قدرت رسانه های مستقل و تامین امنیت روزنامه نگاران نباشد، به طور قطع دیر یا زود به بن بست خواهد رسید.