شفافیت برای تمام امور کشور، ضروری ترین تدبیر حکمرانی خوب

علی کریمی پاشاکی / مردم بر اساس اختیاراتی که به قوای سه گانه جهت اداره کشور واگذار کرده اند، انتظار دارند گزارش عملکرد این نهادها نه صوری و آماری بلکه واقعی و مبتنی بر روشن کردن جزئیات پشت پرده باشد. به عنوان مثال اگر در مجلس راجع به یک موضوع تصمیم گیری صورت گرفت، مردم از رای مثبت و منفی نمایندگان خود مطلع شوند و دلایل و مستندات آنها را بشنوند. در صورت شفاف شدن آرای نمایندگان، جزئیات لابی ها و تحرکات پشت پرده ای که ممکن است در سطوح مختلف صورت گرفته باشد، عیان می شود.
در یک سیستم شفاف باید دسترسی مردم بر تمام نمایندگان خود و کسانی که کشور را اداره می کنند، آسان باشد. از سوی دیگر سازمان صدا و سیما و رسانه ها بایستی منعکس کننده نظرات مردم باشد و مطالبات مردم را مطرح کند و متقابلا هم دستگاههای اجرایی و تقنینی و … پاسخگو باشند. یعنی هر یک از افراد جامعه بتوانند دغدغه های خود را در رسانه ها و بویژه رسانه ملی آنها را منعکس کند. اگر موضوع مطرح شده صحت داشته باشد، یک مطالبه عمومی صورت می گیرد و دستگاهها باید پاسخگو باشند و اگر صحت نداشته باشد. باید مجازات انتشار اخبار کذب و غیر واقعی به قدری سنگین باشد که فرد به خودش اجازه ندهد، اتهامی را که غیر واقعی است به زبان بیاورد. کشور برای طراحی یک سیستم شفاف ساز جامع امور، باید به سمت دولت هوشgdمند با شتاب و دقت بیشتر حرکت کند. اگر ساز و کاری که در قالب دولت هوشمند در دستور کار دولت قرار گرفته است، دقیق، جامع و فراگیر باشد، می تواند تا سطح زیادی از عملکرد بخش های عمومی و خصوصی را روشن کند. در این چارچوب طراحی زیر ساخت های نرم افزاری و سخت افزاری ضرورت جدی دارد. سامانه ای که مشخصات همه ایرانیان در آن تعریف شده باشد و هر فردی دارای یک کد و کارت الکترونیک باشد، به این ترتیب تمام عملیات مالی ـ خدماتی که هر یک از افراد این سرزمین می گیرند یا ارائه می دهند، در این سامانه ملی ثبت می شود و مالیات بر پایه این عملکرد محاسبه گردد. در چنین سامانه ای عملا اسکناس از چرخه پولی کشور خارج می شود و یا کمترین کاربری امور را پیدا می کند و همه اقشار متناسب با سطح درآمدشان مالیات می پردازند و یا بر اساس درآمدشان اگر لازم باشد خدمات رفاهی ویژه به شهروندان و یا روستاوندانی تعلق می گیرد که از سطح درآمد پایینی برخوردارند.
قطعا طراحی سیستم فراگیر شفاف سازی امور در کشور راهی است که گام برداشتن در آن ضروری به نظر می رسد که از یک سو به اهتمام ویژه دولت و از سوی دیگر به مقاومت کسانی بستگی دارد که از اجرای این سیستم متضرر می شوند و هر اندازه مقاومت رانت خواران و رانت جویان بیشتر باشد، زمان بیشتری برای برقراری سیستم شفافیت طول خواهد کشید، سیستمی که بی تردید جلوی انحرافات، خطاها وحیف و میل اموال عمومی را خواهد گرفت. باید تاکید شود که هیچ راه گریزی برای مستقر نکردن این سیستم هوشمند وجود ندارد، باید شفافیت واقعی برای نجات جامعه نهادینه شود.