چالش های جدی کاهش کارآمدی مجلس شورای اسلامی

مجلس شورای اسلامی از کار کارشناسی در تهیه و تصویب قوانین و لوایح و طرح ها بسیار غفلت کرده است

علی کریمی پاشاکی_ روزنامه نگار___قانونگذاری و نظارت دو وظیفه اصلی مجلس شورای اسلامی است.آیا مجلس شورای اسلامی در انجام به وظایف اصلی خود به خوبی عمل کرده و یا می کند؟به اعتقاد بسیاری از کارشناسان و صاحب نظران، فرآیند در عیب و نقص قانون انتخابات مجلس است که یکی از عوامل تاثیر گذار در کاهش […]

علی کریمی پاشاکی_ روزنامه نگار___قانونگذاری و نظارت دو وظیفه اصلی مجلس شورای اسلامی است.
آیا مجلس شورای اسلامی در انجام به وظایف اصلی خود به خوبی عمل کرده و یا می کند؟
به اعتقاد بسیاری از کارشناسان و صاحب نظران، فرآیند در عیب و نقص قانون انتخابات مجلس است که یکی از عوامل تاثیر گذار در کاهش کارآمدی مجلس شده است، چنان که خروجی این سیستم انتخاباتی در غیاب نقش آفرینی احزاب‌واقعی، و حتی عدم حضور افراد شایسته و توانمند ،و در صدر قرار گرفتن رقابت های قومی ،منطقه ای و محلی، نظارت های متنوع حداکثری و بعضاً فرا قانونی، سلیقه ای ، سیاسی و جناحی در تعیین صلاحیت ها و حضور برخی افراد ضعیف با وعده های غیر کارشناسانه و خیالی و… از جمله چالش‌های هستند که پروسه ی تشکیل یک مجلس قوی و واقعاً در رأس امور را تهدید می کنند.

در ضمن باید اذعان داشت در چنین سیستمی امکان پاسخ خواهی و پاسخگویی منتخبان هم چندان میسر نیست.
طرح سوال ها و استیضاح های پی در پی، اگر چه ظاهراً در چارچوب وظایف قانونی مجلس انجام می شود و برخی اعمال، رفتار و گفتار تعدادی از نمایندگان، نگرانی هایی در دوره های مختلف مجلس را بوجود آورده است که از یک سو متوجه
« بهارستان» و از سوی دیگر ناظر بر «پاستور» می باشد.

برخی کارکردهای نمایندگان مجلس در تمام دوره های گذشته و حال شائبه هایی را در ارتباط با استفاده بیش از حد و خارج از عرف استیضاح و سوال و برخی سیاسی کاری ها ی جناحی و گروهی و برخی رفتارهای متناقض در قبال دولت های مختلف ،ابزار نظارتی مجلس را لوث ، کم اثر و ناکارآمد و در بهترین حالت کم بازده کرده است.
همچنین برخی رفتارهای نمایندگان دوره‌های مختلف تا به امروز در خارج از مجلس نیز حاشیه هایی برای موجودیت مجلس بوجود آورده است و آن را عملاً از رأس امور بودن خارج کرده است .
در ضمن به نظر می رسد که در تاریخ مجلس شورای اسلامی در بسیاری مواردی که منجر به سوال و یا استیضاح وزراء شده، عمدتا معطوف به مسائل و مطالبات یا گلایه های منطقه ای و محلی بوده است و در برخی موارد تسویه حساب های سیاسی و جناحی و ربط چندانی با مسائل کلان و ملی و منافع ملی نداشته است، آن هم در شرایطی که مردم با مشکلات عمدتا معیشتی و اقتصادی دست و پنجه نرم کرده و می کنند.

از سوی دیگر شرایط ویژه کشور اقتضاء می کند که مسئوولان اجرایی بیش از پیش ذهن و وقت خود را روی راهکارهای منطقی و تقویت دیپلماسی سیاسی و اقتصادی و اجرای تصمیمات ناظر بر برون رفت از این وضعیت متمرکز کنند، بخصوص که اعمال فشارهای خارجی هم تشدید شده و در حقیقت مسئوولان اجرایی باید در تمام زمینه‌ها با استفاده از خرد جمعی و استفاده ی بهینه از تجربیات گذشته با تدبیر مثال زدنی ازاین پیچ خطرناک و تعیین کننده ی تاریخی با کمترین هزینه کشور را عبور دهند، که فقط در دولت سازندگی و دولت‌های اصلاحات و در دولت تدبیر و امید تا زمان عملیاتی شدن برجام این تلاش را نصف و نیمه انجام داده‌اند، ولی با کمال تأسف در دولت آقای احمدی‌نژاد و دولت سیزدهم کشور به علت برخی اعمال سیاست‌های هیجانی با تحمیل هزینه‌های مختلف زیاد دست به گریبان شده است.

حال در چنین شرایطی هم مجلس شورای اسلامی می بایست به وظایف قانونی خود عمل کند تا مکانیزم اعمال قانونمند در کشور دچار نقصان نشود و هم باید محاسبه کند که هر طرح سوال و یا استیضاح و رفت و آمدهای متعدد وزراء به کمیسیون ها و صحن مجلس چقدر وقت آنها و همزمان مجلس را می گیرد کار چندان سختی نیست.
در ضمن از جهت دیگر قابل انکار نیست که نمایندگان محترم مجلس هم در مواجهه با تقاضا های مردم در حوزه های انتخابیه ـ که این روزها حتما دو چندان هم شده است تحت فشار افکار عمومی هستند و تلاش دارند با استفاده از ابزارهای در اختیار، برای تحقق آن مطالبات به وزرای مربوط فشار بیاورند.

پربیراه نیست که برخی نمایندگان تاکید بر بررسی و تصویب برخی طرح ها و لوایح را با حساسیت بیشتری مورد توجه قرار دهند تا جامعه با توجه به شرایط ویژه‌ای که در آن قرار دارد،از آلام و مشکلات و درد های مردم بکاهند نه اینکه با تصویب برخی لوایح و طرح ها بر مشکلات مردم بیفزایند.

تصویب طرحی هایی همچون طرح جوانی جمعیت قطعاً دارای ایرادات کارشناسی در تمام ابعاد می باشد،چون باتوجه به شرایط خاص کنونی افزایش جمعیت بیش از آنکه به قانون نیازمند باشد به رونق اقتصادی،ایجاد اشتغال و تولید ثروت نیازمند است.

همچنین طرح صیانت کاربران فضای مجازی و شبکه های اجتماعی و تصویب طرح ها و یا لوایح هیجانی و زودگذر و… نیز با این روشی که درپیش گرفته شده توسط برخی نمایندگان محترم مجلس در اولین قدم در طرح صیانت، چند میلیون شغل وابسته به دامنه ی اینترنت را یا از بین برد و یا با چالش های جدی مواجه کرده است .

صاحب نظران معتقدند، درک صحیح انتظارات و مطالبات، اختیارات و مقدورات از هر سو انتظار و توقع از طرف مردم و جامعه، توقع بی راهی از نمایندگان مجلس نیست که با استفاده ی بهینه از ظرفیت کارشناسی کارشناسان واقعی در ارائه ی طرح ها و لوایح و همچنین تصویب قوانین کارآمد بدون شائبه های سیاسی و جناحی عمل نمایند.
مجلس باید به عنوان نماینده تمام افراد ،رفتاری علمی و منطقی و تامین کننده منافع ملی داشته باشد و نه طوری به نظر برسد که بلندگوی اقلیتی سیاسی کار باشد.