نگاهی به بدترین ابر تورم های تاریخ جهان که به فروپاشی اقتصادی منجر شدند

بخش سوم__ابر تورم کشورهای جمهوری وایمار آلمان، مجارستان، یوگوسلاوی، زیمباوه و یونان، از جمله بدترین ابرتورم های تاریخ در جهان محسوب می‌شوند.

فرض کنید طی مدت زمانی که خوردن یک لیوان قهوه طول می‌کشد، قیمت آن دو برابر شود. این حالت همان ابر تورم است که در آن قیمت‌ها به قدری سریع تغییر می‌یابند، که هر روز هزینه اقلام به صورت تصاعدی افزایش یافته و یک شبه یا حتی طی یک روز کاری، پول بی‌ارزش می‌شود. امروز، تورم به یکی از موضوعات داغ در ایالات متحده تبدیل شده است و بسیاری نگران اثرات کاهش ارزش دلار بر اقتصاد این کشور هستند. در طول تاریخ نیز شاهد نمونه‌هایی از بدترین ابر تورم های جهان بوده‌ایم.

در سال ۲۰۰۸ ، استیو هنکی ، Steve Hanke ، استاد دانشگاه جانز هاپکینز ، Johns Hopkins و عضو ارشد اندیشکده CATO Institute، مطالعاتی را روی ابر تورم زیمباوه انجام داد تا شباهت‌های آن با دیگر موارد تاریخی تورم خارج از کنترل را بررسی کند. یافته‌ها و محاسبات وی در این مطلب آورده شده است.

همانطور که پیداست، ابر تورم عموما با جنگ و تصمیمات سیاست مالی مخرب و فسادآمیز پدیدار می‌شود، اما در اصل نتیجه افزایش سریع عرضه پول است که پشتوانه رشد اقتصادی را ندارد. از جمله اولین و بدترین ابرتورم های تاریخ جهان، در دوران انقلاب فرانسه رخ داد که در آن نرخ تورم ماهانه به ۱۴۳ درصد رسید، اما تا قرن بیستم چنین تورم خارج از کنترلی را دوباره شاهد نبودیم.

در این گزارش آمده است که طی قرن بیستم، ۱۷ مورد ابر تورم در اروپای شرقی و آسیای مرکزی، ۵ مورد در آمریکای لاتین، ۴ مورد در اروپای غربی، ۱ مورد در آسیای جنوبی و ۱ مورد هم در آفریقا رخ داه است. ایالات متحده آمریکا تا کنون قربانی ابرتورم نبوده، اما دو بار به آن نزدیک شده است؛ یکی طی جنگ استقلال و دیگری در دوران جنگ داخلی که دولت این کشور برای تامین مخارج جنگ، به چاپ بیشتر پول اقدام کرده بود.

با این حال، در هر دو مورد، تورم ماهیانه آمریکا هیچ‌گاه بیشتر از ۵۰ درصد ، آستانه ورود به شرایط ابر تورم، نشد، که با دیگر موارد تاریخ جهان قابل قیاس نیست.
در ابتدای گزارش CATO ، نویسندگان اظهار داشته‌اند که «هر زمان کالایی به‌عنوان پول عمل کرده یا پول کاغذی قابل تبدیل شدن به کالا بوده، ابر تورم رخ نداده است. بلای ابرتورم تنها زمانی پدیدار می‌شود که عرضه پول محدودیت‌های طبیعی نداشته و صرفا به‌عنوان یک استاندارد پول کاغذی اختیاری اداره شود». با در نظر گیری این موضوع، شایان ذکر است که هر ارز فیاتی مستعد تورم گسترده و البته مستلزم مجموعه‌ای از شرایط سیاسی و اجتماعی سخت است.

پنجمین ابرتورم بزرگ تاریخ جهان ؛
یونان 1944

بالاترین نرخ ترم ماهانه: ۱۳،۸۰۰ درصد. قیمت‌ها هر ۴،۳ روز دو برابر می‌شدند.
یکی از بدترین ابر تورم های تاریخ در جهان، متعلق به کشور یونان در سال ۱۹۴۴ با میزان ۱۳،۸۰۰ درصد است که هر ۴،۳ روز یک‌بار، قیمت‌ها دو برابر می‌شدند. ابر تورم یونان عملا از اکتبر ۱۹۴۳ و با اشغال این کشور توسط آلمان نازی در جنگ جهانی دوم آغاز شد. با این وجود، سریع‌ترین تورم زمانی رخ داد که دولت در تبعید یونان، دوباره کنترل آتن را در اکتبر ۱۹۴۴ به‌دست آورد. به استناد تحقیقی توسط گیل مکینن Gail Makinen ، در آن ماه قیمت‌ها ۱۳،۸۰۰ درصد افزایش یافتند و در ماه بعد یعنی نوامبر، یک افزایش ۱۶۰۰ درصدی دیگر صورت گرفت.

در سال ۱۹۳۸ ، یونانی‌ها پیش از خرج کردن یک اسکناس درخما Drachma ، پول یونان در آن زمان ، به طور متوسط آن را به مدت ۴۰ روز نگهداری می‌کردند، اما در دهم نوامبر ۱۹۴۴ ، متوسط زمان نگهداری به ۴ ساعت رسید. در سال ۱۹۴۲ ، بالاترین ارزش اسکناس در یونان ۰۰۰ ۵۰ درخما بود اما در سال ۱۹۴۴ ، این مقدار به ۱۰۰ تریلیون درخما رسید. در یازدهم نوامبر، دولت این کشور با تغییر ارزش واحد پولی، هر واحد درخمای قدیمی را با نرخ ۵۰ میلیارد به واحد جدید تبدیل کرد، اما تا اواسط سال ۱۹۴۵ مردم به استفاده از پوند نظامی بریتانیا ادامه دادند.