شما معیشت را بر مردم تنگ کردید!

استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی گفت: آن‌ها که می‌گویند اگر یک ارزن روی زمین افتاده باشد، چقدر عقوبت قیامتی دارد، در روز روشن می‌توانند ۱۵۰ میلیارد دلار را تحت عنوان طرح‌های عمرانی بی ضابطه‌ی تعریف شده، پودر کنند و خدا می‌داند این مبالغ را بین چه کسانی توزیع کرده‌اند که کشور بحران فقر، سرمایه گذاری و بحران انبوه نابرابری‌های ناهنجار دارد. این‌ها ماجرا‌های بسیاری دارد و باید حواسمان باشد که تا زمانی که استراتژی با کیفیت برای توسعه صنعتی تعریف نکرده باشید، آمایش سرزمین نیز می‌تواند اسم رمز فرصت طلبی و رانتجویی و ضربه زدن به منافع ملی شود.

فرشاد مومنی معتقد است بر اساس گزارش‌های مرکز پژوهش‌های مجلس، ایران در دوره سی ساله گذشته، چیزی بالغ بر ۱۵۰ میلیارد دلار اضافه هزینه فقط بابت طرح‌های عمرانی بی ضابطه‌ی تعریف شده؛ پرداخت کرده است! خدایا؛ آن‌ها که می‌گوید اگر یک ارزن روزی زمین افتاده باشد، چقدر عقوبت قیامتی دارد، می‌توانند در روز روشن ۱۵۰ میلیارد دلار را تحت این عنوان پودر کنند؟! و خدا می‌داند این مبالغ را بین چه کسانی توزیع کرده‌اند و کشور بحران فقر، سرمایه گذاری و بحران انبوه نابرابری‌های ناهنجار دارد!

*در چارچوب مناسبات رانتی، به نام توسعه، آدرس‌های دیگری داده می‌شود*

فرشاد مومنی – استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی، که در نشست «بررسی گسست میان برنامه آمایش سرزمین و برنامه توسعه صنعتی در ایران» سخن می‌گفت، ضعف‌های ایران در برنامه‌ریزی توسعه را به دلیل غربت اندیشه توسعه در کشور دانست که انبوهی از بحران‌ها و گرفتاری‌ها را ایجاد کرده و تصریح کرد: در چارچوب مناسبات رانتی، به نام توسعه، آدرس‌های دیگری داده می‌شود و آن‌ها بیشتر در اولویت قرار می‌گیرند تا الزامات اصلی توسعه. وقتی همه بحران‌ها را ریشه‌یابی می‌کنیم، به همان نتیجه‌ای می‌رسید که در همه دنیا رسیده اند؛ اینکه اساس تفاوت یابی کشور‌های دنیا، به تفاوت در بنیه تولید فناورانه آن‌ها برمی‌گردد و اگر ما محور و مدار توسعه را ارتقا بنیه تولید فناورانه نگیریم، همه چیز به هم می‌ریزد.

*کلید اصلی نجات این است که همه چیز را بر محور و معیار تولید فناورانه نگاه کنیم*

این استاد دانشگاه افزود: از پیشاتاریخ، تا ربع پایانی قرن هجدهم، در یک دوره چندهزارساله، بنیه تولید بشر سه برابر شد. اما در ۲۰۰ ساله میان ربع پایانی قرن ۱۸ تا ربع پایانی قرن ۲۰، بنیه تولید بشر ۱۷۲۰ برابر شده است. یعنی تقریبا در یک دوره ۲۰۰ ساله، توان تولیدی بشر نزدیک به ۶۰۰ برابر یک دوره چندین هزار ساله بوده است. کلید اصلی برای نجات این است که همه چیز را بر محور و معیار تولید فناورانه نگاه کنیم. بعد سراغ لوازمی برویم که تولید فناورانه را ریشه‌دار می‌کند. می‌گویند آدرس صحیح توسعه اینجا است.

*به اعتبار ملاحظات رانتی موجود، آدرس‌های اغواگری مطرح می‌شود*

وی افزود:، اما در سرزمین گرامی ما، دائما به اعتبار ملاحظات رانتی موجود، آدرس‌های اغواگری مطرح می‌شود که اذهان را از سمت ارتقای بنیه تولید فناورانه و لوازم آن، به چیز‌های دیگری معطوف می‌کند. نتیجه این شده که ما به جای جدی گرفتن توسعه بر محور ارتقای بنیه تولید فناورانه، کار‌های شگفت‌انگیز و غیرمتعارفی انجام می‌دهیم که آن‌ها را فقط در یک کادر مناسبات رانتی می‌توان درک کرد. آنقدر آدرس‌های عوضی می‌دهند و آنچنان واقعیات را عوض می‌کنند و ذهن سیاستگذاران بر فرض صادق، را هم پریشان می‌کنند تا بعد از یک مدت چشم باز می‌کنی، می‌بینی چه خبر شده!

*با تقویت رانتی و دوپینگی موسسه‌های موعظه ای! نمی‌توان فرهنگ محقق کرد*

این اقتصاددان ضمن تشریح دیدگاه‌های «فردریک لیست»، مبنی بر اینکه اگر اعتلای فرهنگی و یا توان جنگی می‌خواهید، تنها از طریق تولید فناورانه اتفاق می‌افتد، گفت: «رونالد اینگلهارت»، که جزء برجسته‌ترین متخصصان فرهنگ و توسعه است، در مطالعه تاریخ چندهزار ساله می‌گوید که جلوه‌های متعالی فرهنگ و اخلاق در جوامع انسانی در بالاترین سطح؛ بدون استثناء، پس از حصول سطوحی از امنیت اقتصادی پدیدار می‌شود. اگر در مملکت ما گوشی برای شنیدن و چشمی برای دیدن داشته باشد باید توجه کنند که او می‌گوید: اگر دغدغه فرهنگ دارید، با تقویت رانتی و دوپینگی موسسه‌های موعظه‌ای نمی‌توان آن را محقق کرد. باید امنیت اقتصادی ایجاد کنید. آن هم از این طریق که فناوری را در مسیر ارتقای بنیه تولیدی به کار بگیرید.